فرومون (Pheromone) پیام دهندهای است که اعضای یک گروه خاص از گیاهان یا جانوران را تحریک می کنند. فرومونها مواد شیمیایی هستند که قادرند گیرندگان پیام را خارج از بدنِ تولید کنندهٔ پیام، تحریک کنند و بر رفتار آنها تاثیر بگذارند. فرومونهای گوناگونی از جمله فرومونهای هشدار دهنده، فرومونهای جنسی، و فرومونهای دنبالهدار غذا وجود دارند.
برای نمونه، فرومون موجود در ادرار سگها، قلمرو آنها را مشخص میکند یا میتواند برای جذب جنس مخالف مؤثر باشد.
"فرومون" در سال 1959 توسط پیترمارتین کشف شد. این اصطلاح بر اساس کلمه یونانی pherein نام گذاری شد.
تا به حال 170 گونه از پروانه ها شناخته شده اند که از خود فرومون پخش می کنند. امروزه از فرومونهای مصنوعی تهیه شده، در مبارزه با آفات کشاورزی استفاده می شود.
این ماده شیمیایی ( هورمون ) در حشرات ،جانوران و حیوانات ، جهت جلب توجه ، نشانه گذاری، تحریک جنس مخالف و حتی حس پرخاشگری مورد استفاده قرار میگیرد.
تولید این هورمون در بدن انسان به طور قطع به اثبات علمی نرسیده است اما دلایلی حسی بر وجود چنین هورمونی وجود دارد . احساس نزدیکی با فردی که در اولین دیدار با او هستید و یا تشخیص اعضای خانواده از طریق رایحه نامشخصی از بدن آنها همه و همه به گونه ای می توانند نشانگر وجود فرومون ها باشند .
فرومون ها در درجه اول از طریق سنسورهای بویایی درک شده، و مطالعات نشان می دهد آنها توسط مناطق مختلفی از بدن از جمله پوست، غدد عرق و بزاق ترشح می شود و می توانند به عنوان کاتالیزوری قدرتمند از جاذبه جنسی عمل کنند.
در حالی که برخی از متخصصان پزشکی هنوز در مورد نقش فرومون در جذب انسان به نتیجه کامل نرسیده اند، بسیاری از آنها عقیده دارند که فرومونها کلیدی برای افزایش جاذبه جنسی هستند. به گفته دکتر Vimal Murthy از دانشکده پزشکی دانشگاه جورج واشنگتن، "حتی اگر فرومون، عطر متمایز ندارد،اما می تواند نقش بسیار مهمی در رفتار حیوانات بازی کند." برای مثال، وقتی که یک سگ ماده در محله باشد از فرومون برای جلب و به دام انداختن سگ نر استفاده می کند. اخیرا فرومون مصنوعی که در عطرها و ادکلن ها ظاهر می شود برای جذب جنس مخالف است.
وقتی سئوال شد که این مواد شیمیایی با توجه به این که هیچ عطر و بویی ندارند چگونه کار می کنند. دکتر Murthy جواب داد:" بوسیله جاذبه های واقعی از یک واکنش شیمیایی از فرومون ، نه از عطر و بوی خاص.
او در ادامه توضیح داد:" مطالعات اخیر ثابت کرده است افراد بدون اینکه بدانند در معرض فرومون های انسانی، احساس جاذبه و قدرت غریزی بیشتری قرار دارند و این در حالی است که یکی دیگر از مطالعات اخیر در خارج از استرالیا ادعا می کند 90٪ از مردان با استفاده از فرومون، جذب زنان نسبت به خود را افزایش می دهند. "